Mesaj Sayısı : 1271 Kayıt tarihi : 18/06/08 Yaş : 53 Nerden : KADIKÖY
Konu: Ağlı`da Ayı Mantarı Bolluğu Salı Kas. 09, 2010 3:02 am
Önce bir bakalım bu ayı mantarı neyin nesiymiş. “Bilimsel adı “Boletus edulis” olan ayı mantarı Zehirli olmadığı ve bol bulunduğu halde pek yenmeyen bir mantardır.
Bazen çok körpeleri köylerde yenmektedir. Orman içlerinde de açıklık alanlar içinde de bol olarak yetişen bir mantardır. Şapka ve sapı açık kahverengi renktedir. Lamellerinin şekli ve renkleri değişiktir. Esas adı “Ayı B…” mantarıdır. Çürüdüğü zaman ayı pisliğini andırdığı için bu isim verilmiştir.
Bazı yörelerde ise Ayı değil de AY MANTARI denilmekteymiş. Çünkü bu mantar, akşam hava karardığında büyümeye başlayıp, sabah güneş doğduğunda büyümesini durdurduğu için Ay Mantarı ismini almıştır. Bence bu isim akla daha yatkın.
Bu mantarın ilginç bir özelliliği de ortalama 8 saatte büyümesi, yani bugün topladığınız yerden ertesi gün yine mantar alabilmeniz.
Mantarın bir sürü çeşidi olsa da ayırt edilmesi konusunda en önemli belirleyici özelliği çok kolay gözüküyor. Mantarı kırdığımızda beyaz olan kısmı çok kısa sürede mor bir renk alırsa o mantar zehirlidir, ama mantar kırıldığında beyaz rengini korursa zehirli değildir. Ayı mantarı Eşek Mantarına da (Amanti Phalloides) -Zehirli bir mantar- çok benzer. Ayırt etmek için: mantarın iç kısmına parmakla basılır. Basılan yerde Mavi veya kızıl bir renk oluşursa zehirli olduğu anlaşılır.
Evet, bu mantarı özellikle İtalyanlar pek bir severmiş. Oralarda Porcini olarak bilinirmiş. Özellikle makarna ve pizzayı tatlandırma da bir numaraymış.
Kastamonu’da da bu konuda birkaç işletme olduğunu biliyorum. Mantarlar toplanıp kurutulup ihraç ediliyor. Hem köylüye bir destek oluyor, hem de kısa da olsa iş alanı sağlıyor. Ağlıda bir dükkânın önünden geçerken kasa kasa dizilmiş mantarları görünce aracı durdurup aşağı atlıyorum.
İşimiz acele gidelim şef laflarını duymazdan gelip fotoğraflamaya başlıyorum. Dükkânın içindeki delikanlı fotoğraf çektirmeye ve bilgi vermeye pek hevesli görünmüyor. Mantarın büyüklüğünü fotoğrafta anlatabilmek için bir el arıyorum. Kimseyi bulamayınca Aracımızın şoförü İbrahim imdadıma yetişiyor.
Tam bu esnada dükkânın asıl sahibi geliyor. Amcamız mantardan daha ilginç bir kişilik. Bu mantar yenmez dediğimizde; - Bu mantarda olan tat koku baharat hiçbir şeyde yok. Avrupa bunu ilaç niyetine yiyor. Bak bana çiğ çiğ bile yerim bunu diyerek bizlere gösteri bile yapıyor. Ayı mantarının kilosu 50 krş ile 1–2 lira arasında değişiyormuş. Küçüklüğüne, büyüklüğüne göre fiyatı farklılaşıyor.
Son günlerde yağan yağmurlardan bazılarımız hoşlanmasa da bazılarımıza bu yağışlar geçim kapısı olarak yansımakta.
Dağlarda üstüne basıp geçtiğimiz mantar çeşidi Avrupa ‘da en lezizi yemeklerin vazgeçilmez sosu olarak sofralarında yer almakta.