ADET ÇEVRİMİ

Konu: ADET ÇEVRİMİ Perş. Haz. 26, 2008 6:09 pm

ADET ÇEVRİMİ

Ergenlik çağından başlayarak kızlarda ve sağlıklı hamile olmayan kadınlarda,dölyatağı içzarının bir kanamayla her ay düzenli olarak dışarı atılmasına adet görme(regl olma),bı kanamaya da adet kanaması(aybaşı kanaması) denir.Adet kanaması yaklaşık 4-5 gün sürer ve 28 günde bir tekrarlanır.İki adet kanaması arasındaki bu süreye adet çevrimi adı verilir.Adet çevrimi sırasında,dölyatağında(uterus,rahim) bir yumurta oluşup,olgunlaşırken,dölyatağı da,yumurta döllenirse gelişmesine ve dölüte(fötüs,cenin) dönüşmesine elverişli bir ortam hazırlanır.Adet çevrimi kızlarda genellikle 12-13 yaşlarında başlamasına karşılık,9 yaşında ya da 15-16 yaşında başlamasına da karşılaşılır.

ADET KANAMASI ERGENLİK BELİRTİLERİ

Adet çevriminin başlaması,bir kızın uzun büyüme sürecinin bir parçasını oluşturur.Genellikle,ilk kanamadan yaklaşık iki yıl kadar önce,büyümesinde büyük bir atılım olcak ve memeleri gelişmeye başlayacaktır.Bu iki olay,bütün kızlarda aynı yaşta başlamaz ve tıpatıp aynı örneği izlemez.Bununla birlikte,ergeç,memeler gelişir,adet çevrimi başlar ve ardından genellikle 16 yaşından önce büyüme durur.
İlk kasık kılları,memelerin belirmeye başladığı sıralarda görülür,koltukaltı kıllarıysa,genellikle iki yıl kadar sonra,koltukaltı ter bezleri gelişmeye başladığı zaman,uzamaya başlar.Bütün bu değişiklikler olukerken kız çocuklar genellikle aşırı sinirli,kolayca heyecanlanmalarına yol açan bir ruhsal durum içindedirler.

ADET KANAMASI NASIL BAŞLAR?

Kız bebek doğduğu sırada,yumurtalıkları,olgunluk dönemine eriştiği zaman her ay dışarı salınacak ve döllenmesi durumunda yeni insanlar haline gelecek bütün yumurtaları(ovumlar ya da ova) içerir.Dölyatağıysa çok küçüktür.
Ergenlik döneminde,yumurtalıklarda dişi cinsellik hormonu üretimi,hızla artar;bunun sonucu olarak,dölyatağı büyür.Daha sonra,bazı hormonların düzenlemesiyle,aylık bir salgılama düzeni oluşur;bu salgılama yumurtaların salınmasına ve dölyağı iç zarının(endometriyum) yaklaşık her 28 günde 1(kadından kadına 21-35 gün arası değişebilir) kalınlaşmasına neden olur.Yumurta döllenmezse,yaklaşık iki hafta sonra dölyatağı,iç zarını atar ve süreç yeniden başlar.Aylık kanamaya yol açan,dölyatağı içzarının atılmasıdır.
Düzenli çevrimin gelişmesi çoğunlukla bir yıl alır ve başlangıçta kız çocuğunun düzensiz ve seyrek adet görmesi çok normaldir.Bu dönem sırasında,hormon düzeyleri kararsız bir biçimde inip çıktığı için,kız çocuğu huysuz ve sinirli olabilir.İlk bir kaç adet çevriminde,genellikle olgun yumurta bulunmaz;buna karşılık,bedensel açıdan tam anlamıyla olgunlaşıncaya kadar daha çok uzun bir süre geçmesi gerekse bile,kız çocuğu yaklaşık bir yıl içinde hamile kalabilecek duruma gelir.

ADET ÇEVRİMİYLE İLGİLİ SORUNLAR

Birinci yıl boyunca,adet çevrimlerinde düzensizlikler olmasında, anormal bir yan yoktur.Kanama çok uzun sürüyor ya da çok fazla oluyorsa,kızınızı bir kadın-doğum doktoruna (jinekolog) göstermeniz gerekir.Aynı biçimde,kızınızın adet çevrimi çok küçük yaşta(9 yaş ya da altında) başlamıssa,16-17 yaşına geldiği halde hala başlamamıssa ya da daha ilk çevrimden başlayarak,çok sancılı oluyorsa,bu durumlara yol açan tıbbi bir durum bulunup bulunmadığını anlamak için,gene doktora götürme gereği vardır.Adet kanamalarının geç başlaması,kansızlık belirtisi olabilirse de ,hormonlardaki duygusal kökenli alt üst oluşlar da buna yol açar.

ADET SORUNLARI ÇARELERİ

Kız çocuklarını,adet kanamasının başlamasına önceden hazırlamak gerekir:Kanamanın oluş biçimi neden olduğu anlatılmalıdır.;ayrıca,kanamalar sırasında kullanacağı pedler ya da tamponlar önceden seçilmeli,nasıl kullanacakları öğretilmelidir.
Yukarda bahsedilen bazı sorunlar,genellikle hormon tedavisiyle giderilir;bazı durumlardaysa bir ruh hekiminin yardımı da gerekebilir.
Adet sancılarını genellikle,aspirin ya da parasetamol gibi ağrı kesiciler dindirir;bu ağrıların çok şiddetli olduğu durumlardaysa,kızınızın doktor muaynesinden geçmesi gerekir.
Sancılı adetler dismonore yazık ki genç kızlar arasında çok yaygındır ve çoğunlukla sorunun ortadan kalkabileceği daha ileri yaşlara kadar,bunlara katlanmayı öğrenmek zorunda olacaklardır.Bununla birlikte bazı durumlarda,hormon tedavisi,sorunu ortadan kaldırmaktadır.